سیاه و سفید کارنامه بایدن

اسفندیار خدایی
بایدن در برخی زمینه‌های اقتصادی و سیاست خارجی، دستاوردهایی قابل توجه داشت اما این موفقیتها در سایه سیاستهای غلط، ضعف اقتدار و تصمیمات اشتباه و بی‌برنامگی‌ها به حاشیه رفت. مدیریت بحران کرونا و بهبود وضعیت اقتصادی، تلاش برای اصلاحات در زیرساخت‌ها و اتخاذ سیاست‌های خارجی فعال، از جمله اقدامات کلیدی در این دوران بود. ناکامی‌های بایدن در حوزه‌هایی مثل سیاستهای مهاجرتی، بی‌برنامگی در کنترل بحرانهای بین‌المللی و ضعف تیم اقتصادی او زمینه را برای بازگشت ترامپ فراهم کرد.

🔹 دستاوردهای بایدن

مدیریت بحران کرونا و بازسازی اقتصادی

یکی از اولویت‌های اصلی بایدن در آغاز ریاست‌جمهوری‌اش، مقابله با بحران‌های اقتصادی و بهداشتی ناشی از کرونا بود. در این راستا، او موفق به تصویب طرح 1.9 تریلیون دلاری برای نجات اقتصاد آمریکا شد که شامل کمک‌های مالی مستقیم به خانوارها، تسریع در فرآیند واکسیناسیون و حمایت از کسب‌وکارها می‌شد. این طرح نه تنها به کاهش نرخ بیکاری از 6.4% در ابتدای سال 2021 به 3.6% در سال 2023 کمک کرد، بلکه باعث تسریع در روند بازگشت به وضعیت عادی اقتصادی شد.

تحول در زیرساخت‌ها

یکی دیگر از دستاوردهای برجسته بایدن، تصویب طرح 1.2 تریلیون دلاری برای نوسازی زیرساخت‌های آمریکا بود. این طرح شامل پروژه‌هایی در زمینه حمل‌ونقل، دسترسی به اینترنت پرسرعت و انرژی‌های تجدیدپذیر بود. این پروژه‌ها نه تنها به بهبود وضعیت زیرساخت‌ها کمک کرده بلکه منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و رشد اقتصادی پایدار در آینده خواهد شد. این برنامه در واقع بزرگ‌ترین بسته سرمایه‌گذاری در تاریخ ایالات متحده است.

حمایت از اوکراین

در پاسخ به حمله روسیه به اوکراین، بایدن اقدام به ارائه کمک‌های نظامی، اقتصادی و انسانی به اوکراین کرد. این اقدامات باعث تقویت روابط ایالات متحده با متحدان اروپایی و ایجاد جبهه‌ای متحد در برابر تهدیدات روسیه شد. سیاست خارجی بایدن در این زمینه همچنین به تقویت موقعیت آمریکا در سطح جهانی انجامید و به عنوان یکی از اولویت‌های مهم دولت او در عرصه جهانی شناخته شد.

رهبری ائتلاف تغییرات اقلیمی

در زمینه تغییرات اقلیمی، بایدن با بازگشت به توافق‌نامه پاریس و تصویب قوانین حمایتی برای انرژی‌های پاک، گام‌های اساسی برداشت. تصویب قانون کاهش تورم و تخصیص 369 میلیارد دلار برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و مقابله با تغییرات اقلیمی نشان‌دهنده تعهد جدی دولت بایدن به کاهش گازهای گلخانه‌ای و حمایت از محیط‌زیست است. این اقدامات نه تنها به کاهش آلودگی کمک کرده، بلکه زمینه‌ساز ایجاد تحول در صنعت انرژی و حمل‌ونقل آمریکا می‌شود.

🔹 چالش‌ها و ناکامی‌ها

خروج فضاحت‌بار از افغانستان
خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان در آگوست 2021 به عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های دوران ریاست‌جمهوری بایدن شناخته می‌شود. این خروج با مشکلات متعددی همراه بود که از جمله آن‌ها می‌توان به سقوط سریع دولت افغانستان، بازگشت طالبان به قدرت و مشکلات در برنامه‌ریزی و اجرای عملیات تخلیه اشاره کرد. این بحران به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و به عنوان نقطه ضعفی در مدیریت بایدن مطرح شد.

مسئله مهاجران غیرقانونی

سیاست‌های مرزی بایدن به طور قابل توجهی باعث افزایش مهاجرت غیرقانونی شد. در سال 2023، رقم مهاجرت غیر قانونی بطور بی‌سابقه افزایش یافت و فشار زیادی به تأسیسات مرزی وارد کرده و نگرانی‌های امنیتی را به همراه داشت. این مسئله همچنین به چالش سیاسی برای دولت بایدن تبدیل شد و کارت برنده ترامپ در انتخابات شد.

تورم و بی‌برنامگی اقتصادی

اگرچه دولت بایدن در بسیاری از عرصه‌های اقتصادی پیشرفت‌هایی داشته است، اما افزایش تورم به بیش از 9% در سال 2022، به یکی از مهم‌ترین چالش‌ها تبدیل شد. این افزایش قیمت‌ها باعث کاهش قدرت خرید مردم و افزایش نگرانی‌ها در مورد وضعیت اقتصادی آینده کشور شد. این مسئله، به ویژه در انتخابات میان‌دوره‌ای 2022، به موضوعی پر بحث تبدیل شد.

بی‌برنامگی در اوکراین و غزه

در دوران ریاست‌جمهوری بایدن، بحران‌های مختلف بین‌المللی از جمله جنگ اوکراین و بحران‌های خاورمیانه بروز کردند. بسیاری از منتقدان بر این باورند که ضعف در رهبری آمریکا و عدم مدیریت مؤثر بحران‌ها در برخی از این موارد، به کاهش اعتبار آمریکا در سطح جهانی منجر شد. این چالش‌ها، به ویژه در منطقه خاورمیانه، آسیب‌هایی به روابط ایالات متحده با کشورهای عربی و مسلمان وارد کرد.

اشتباه در نامزدی دوباره

تصمیم بایدن برای نامزدی دوباره در انتخابات 2024 با توجه به وضعیت جسمانی و ذهنی، احتمالاً بزرگترین اشتباه او بود. این تصمیم موجب بحران در حزب دموکرات شد و شانس ترامپ برای بازگشت به قدرت را افزایش داد. کنار رفتن دیرهنگام بایدن، موجب شد کامالا هریس عجولانه و بدون رقابت درون‌حزبی، نامزد دموکراتها شود.

بایدن با وجود دستاوردهای چشمگیر در زمینه‌های اقتصادی، سیاست خارجی، تغییرات اقلیمی و زیرساخت‌ها، نتوانست کارنامه قابل‌قبولی ارائه دهد. ناکامی‌ها در سیاست خارجی و مشکلات اقتصادی بر میراث او سایه انداخته است. بحران‌هایی مانند خروج فضاحت‌بار از افغانستان، افزایش تورم و مسائل مرزی، و بی‌برنامگی در بحرانهای اوکراین و غزه، برای قرار گرفت بایدن در لیست رئیس‌جمورهای ناکام کافی است. علاوه بر این، تصمیم بایدن برای نامزدی دوباره در انتخابات ۲۰۲۴ با توجه به وضعیت جسمانی و ذهنی، اوضاع را بدتر کرد و تصویر ضعیف‌تری از او در حافظه تاریخ به یادگار گذاشت.

توهم توطئه انگیزه کنشگری و نقش‌آفرینی را از مردم سلب می‌کند

اسفندیار خدایی

🔹 خودشون شاه رو بردن و خمینی رو آوردن، هر وقت هم بخوان بساط جمهوری اسلامی رو جمع می‌کنن. تا اونا نخوان، هیچی نمیشه.
🔹 خیالتون راحت! قالیباف رئیس‌جمهوره و از قبل تعیین شده، از بالا اونو میخوان. انتخابات فقط تشریفاته.
🔹 شک نکنید نظام تصمیم گرفته که جلیلی رئیس‌جمهور بشه، اصلاً خودشون آوردنش مرحله دوم، رای مردم مهم نیست.
🔹 از اول معلوم بود که برنامه‌شون پزشکیانه، همه این انتخابات یه فیلم بود.
🔹 ترور فلان سردار و سقوط هواپیمای فلان سیاستمدار هم کار خودشونه.
🔹 صدا و سیما: تیراندازی اخیر به ترامپ که از دو میلیمتری جمجمه‌ش رد شد، ساختگی و کار خودش بود!
🔹 حوزه علمیه قم رو انگلیسی‌ها تاسیس کردند. همه چیز جمهوری اسلامی دست روس و انگلیسه. کارگردان اصلی اونان که پشت پرده تصمیم می‌گیرن. اونا دستور میدن کی بیاد، کی بره، کی بمیره، کی نمیره. اینا بدون اجازه اونا، آب هم نمیخورن.
🔹 شک نکنید که حملات یازده سپتامبر کار خودشون بود. از قبل برنامه داشتن.
🔹 اوایل که کرونا در چین پیدا شد، با قاطعیت می‌گفتند: ویروس کرونا کار آمریکاست تا چین رو از پای دراره. اما وقتی‌که تلفات کرونا در آمریکا و اروپا به اوج رسید، می‌گفتند: دیدید چطور چین با یه ویروس پدر آمریکا رو درآورد؟
کرونا قطعاً یه توطئه بود.

🌿 ادعاهای بالا درست هستند یا غلط؟ نمی‌دونم، شما هم خودتون رو اذیت نکنید! مهم نیست که اینها درستن یا غلط.
مهم روش استدلال و طرز تفکری است که به سرعت و قاطعیت به نتایج ساده و عوام‌پسند بالا می‌رسه و با کمترین زحمت، علل و عوامل اصلی رو به حاشیه می‌بره و دفن می‌کنه. در علوم انسانی نظریه دادن و ادعا کردن کار سختی نیست و همیشه شواهدی برای هر تئوری می‌توان یافت، اما اثبات نادرستی و رد یک نظریه، بسیار دشوار و وقت‌گیره. انداختن یک سنگ داخل چاه، کار سختی نیست اما بیرون آوردنش کار حضرت فیله.

🌿 توهم توطئه، بیماری جدیدی نیست. همیشه کسانی هستن که همه چیز رو با عینک بدبینی و توطئه می‌بینن. اما وقتی که جمعیت زیادی از نخبگان و مردم مبتلا بشن، این اختلال تبدیل به یک بیماری خطرناک اجتماعی میشه. مردم همه چیز را به چشم توطئه از پیش تعیین شده می‌بینن و نقش خود در تحولات جامعه رو انکار می‌کنن و قدرت حاکم یا قدرتهای بیگانه نامرئی را در جایگاه خدا تصور می‌کنن. بقول خلیل ملکی، توهم شکست ناپذیری انگلستان، مهمترین سلاح انگلیسی‌هاست. توهم توطئه بهترین راه تسلیم و انفعال مردم است و قدرت اندیشدن، کنشگری برای ایجاد تغییر و مسئولیت‌پذیری را از آدمها سلب می‌کنه.

🌿 توهم توطئه فقط منحصر به ما ایرانی‌ها نیست. در جوامعی که قرن‌ها مردم نقشی در تعیین سرنوشت خود نداشته‌اند و همه چیز در دست قدرت حاکم  بوده، طبیعی است که جامعه دچار سرخوردگی و خودتحقیری بشه. حال اگر این استبداد داخلی با استعمار خارجی آمیخته بشه و مردم شاهد شکستهای مکرر کشورشون از ابرقدرتهای خارجی و دخالت بیگانگان در زندگی خود باشند، این بیماری تشدید و بازار توهم توطئه گرمتر می‌شه و آهک تبدیل به ساروج میشه.

🌿 مردم مبتلا به توهم توطئه، اراده خود را هیچ می‌پندارند و همه چیز را به قدرت حاکم و قدرتهای افسانه‌ای بیگانه نسبت می‌دن. لذا اگر روزگاری به این مردم میدان داده بشه و پاس گل رو جلوی پای خود ببینند، بجای شوت کردن به دروازه حریف، توپ را رها و بازی رو به رقیب واگذار می‌کنند چون اطمینان دارند که حتماً نقشه‌ای در کار است وگرنه مردم هیچ‌کاره‌اند، پس بهتر است دخالت نکنن. ایرانیان بیش از سایر جوامع دنیا هدف بمباران نومیدی و تبلیغات منفی رسانه‌های مختلف و ابتلا به توهم توطئه قرار دارند.

🌿 حکومت نقش اساسی در پاسداشت حق تعیین سرنوشت و پرورش آزادگی و عزت‌نفس مردم داره. فرق است میان حکومتی که مانع نقش‌آفرینی مردم میشه و صلاح خود را در تحقیر مردم و پایمال نمودن عزت‌نفس و ایمان و آزادگی آنها بدونه؛ یا حکومتی که به مردم اعتماد کنه و صلاح خود را در رشد و پرورش آزادگی و عزت نفس و مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خود بدونه.

🌿  مردمی که هم از جانب حکومت تحقیر بشن و هم اراده بیگانگان را بر سرنوشت خود حاکم بدونن به درجه‌ای از حقارت، گیجی، نومیدی و افسردگی می‌رسند که خود رو هیچ‌کاره می‌دونن و بجای توجه به عوامل اصلی خوشبختی و بدبختی، همه چیز را به قدرت حاکم و قدرتهای موهوم بیگانه واگذار می‌کنند و تسلیم حوادث میشن. چنان مردمی نباید منتظر وقوع معجزه خوشبختی و رفاه و استقلال و آزادی باشند.

🌿 توهم توطئه امکان کنشگری و نقش‌آفرینی را از مردم سلب می‌کنه و قدرت جامعه را به انحطاط می‌بره. توهم توطئه فقط یک بیراهه نیست که مانع کشف حقیقت بشه، بلکه ویروسیه که انگیزه حرکت و تفکر را از مردم سلب می‌کنه تا تسلیم حوادث بشن و قدر فرصتها رو ندونن.

 

Biden's Legacy: Achievements and Failures of a President

مقاله  منتشر شده اسفندیار خدایی در مجله Modern Diplomacy

By: Esfandiar Khodaee

February 12, 2025

Biden achieved notable successes in some areas of economics and foreign policy, but these successes were overshadowed by flawed policies, weak authority, poor decisions, and lack of planning. Managing the COVID-19 crisis, improving the economy, striving for infrastructure reforms, and adopting an active foreign policy were key actions during his presidency. However, Biden’s failures in areas such as immigration policies, lack of planning in handling international crises, and weaknesses within his economic team created an environment favorable for Trump’s return

طرح ترامپ برای غزه ابلهانه است

نویسنده: James D. Zirin

منبع: Hill International

غزه امروز سرزمینی ویران و نابودشده است. هیچ فلسطینی‌ای — جز به دلیل حق تعیین سرنوشت—رغبت ندارد در آنجا بماند. در عین حال، هیچ‌یک از قدرت‌های عربی نیز تمایلی ندارند که فلسطینی‌ها در غزه باقی بمانند، به‌جز حماس.

 

اگر دو میلیون فلسطینی ساکن غزه از آنجا خارج شوند، مشکل حل خواهد شد. اما راه‌حل چیست؟ ترامپ پاسخی ساده و سریع ارائه داده است: انتقال دائمی این جمعیت از غزه. اما مقصد کجاست؟ چگونه این جابه‌جایی انجام خواهد شد؟ چه کشوری آن‌ها را خواهد پذیرفت؟ مشخص نیست. این ایده‌ای بی‌پایه و اساس و کاملاً غیرعملی است.

 

چه کسی مسئول اجرای این طرح خواهد بود؟

آیا ارتش آمریکا قرار است این مأموریت خطرناک را بر عهده بگیرد؟ حماس همچنان یک نیروی مسلح قدرتمند است. آیا ترامپ تصور می‌کند که اعضای حماس به‌راحتی سلاح‌های خود را زمین گذاشته و در صحرای سینا محو خواهند شد؟

 

و چه کسی هزینه بازسازی غزه را تأمین خواهد کرد؟

قطعاً نه آمریکا! شاید ترامپ تصور می‌کند که می‌تواند این هزینه را از بودجه‌ای که با قطع کمک‌های USAID و وزارت آموزش صرفه‌جویی شده، تأمین کند. این همان سیاست "اول آمریکا" در نسخه جدید آن است!

 

در دنیای خیالی ترامپ، غزه به یک مقصد گردشگری تبدیل خواهد شد—یک "والهالا" در خاورمیانه، با سواحل پر از هتل‌هایی که احتمالاً متعلق به ایلان ماسک خواهد بود، و یک "ریویرا غزه" که در آن میلیاردرهای دوست ترامپ با قایق‌های تفریحی خود لنگر می‌اندازند و از آفتاب مدیترانه‌ای لذت می‌برند.

 

این ایده آن‌قدر خام و غیرواقعی بود که کاخ سفید فوراً مجبور شد موضع خود را تعدیل کند. سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، کارولاین لیویت، توضیح داد که وقتی ترامپ گفت آمریکا "مالک" غزه خواهد شد، به این معنا نبود که ایالات متحده هزینه بازسازی را بر عهده خواهد گرفت یا نیروی نظامی به آنجا اعزام خواهد کرد.

 

البته که نه! چرا آمریکا باید پول و منابع خود را صرف فلسطینی‌ها کند؟ اما چگونه می‌توان "مالک" غزه شد بدون اینکه هزینه‌ای پرداخت؟ شاید از طریق یک کنسرسیوم عربی؟ درست همان‌طور که مکزیک قرار بود هزینه دیوار مرزی را بپردازد!

 

عواقب خطرناک این پیشنهاد

این طرح، هرگونه شانس عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل را از بین خواهد برد، "توافقات ابراهیم" که یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سیاست خارجی ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش بود را نابود خواهد کرد، پیمان‌های صلح اسرائیل با مصر و اردن را که دو ستون اصلی سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا هستند، تضعیف خواهد کرد و در نهایت، ایران را در زمانی که در موضع ضعف قرار دارد، دوباره تقویت خواهد کرد.

 

ترامپ ظاهراً فراموش کرده است که یکی از اصول کلیدی کمپین‌های انتخاباتی‌اش انتقاد از مداخلات بی‌حاصل آمریکا در خارج بود. این طرح، نه‌تنها غیرعملی بلکه بسیار خطرناک است—و بدتر از همه، این پیشنهاد از سوی رئیس‌جمهور سابق آمریکا مطرح شده است! جای تعجب نیست که بنیامین نتانیاهو هنگام شنیدن این ایده از زبان ترامپ، لبخندی معنادار به لب داشت.

 

پاکسازی قومی؟!

ترامپ در واقع پیشنهاد داده است که آمریکا در نوعی پاکسازی قومی در نوار غزه نقش داشته باشد. آمریکا و پاکسازی قومی؟ جنون محض!

 

ترامپ مدعی است که رهبران جهان و حتی کشورهای منطقه از این طرح حمایت می‌کنند. دروغ محض! درست پس از دیدار ترامپ با نتانیاهو، عربستان سعودی بیانیه‌ای صادر کرد و بار دیگر حمایت خود از راه‌حل دو دولت را اعلام نمود. مصر و اردن نیز قاطعانه هرگونه انتقال فلسطینی‌ها به سرزمین‌های خود را رد کرده‌اند. هیچ کشوری حاضر به پذیرش این جمعیت نیست. با این حال، ترامپ همچنان اصرار دارد که "مردم" از این طرح حمایت می‌کنند—شاید همان "مردمی" که به او گفتند در انتخابات ۲۰۲۰ پیروز شده است!

 

سیاست آمریکا در خاورمیانه

پاکسازی قومی و استعمارگری نوین هرگز بخشی از سیاست‌های آمریکا نبوده‌اند. و نباید هم به سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه تبدیل شوند. این ما نیستیم!

 

ممکن است پس از ماه‌ها جنگ و ویرانی، برخی فلسطینی‌ها داوطلبانه غزه را ترک کنند و در جایی دیگر زندگی کنند. اما آن "جای دیگر" کجاست؟ برای کسی که دانش چندانی از سیاست خارجی ندارد، این پیشنهاد ممکن است معقول به نظر برسد. اما همان‌طور که در نمایشنامه مکبث آمده است، این تنها "یک خنجر خیالی" است—یک توهم!"

 

غزه شاید به ویرانه‌ای بمباران‌شده تبدیل شده باشد، اما فلسطینی‌ها حاضر به ترک آن نخواهند شد. غزه، برای آنان، آخرین سنگر فلسطین است. اگر ترامپ واقعاً قصد دارد فلسطینی‌های غزه را به خروج از آن ترغیب کند، باید پیشنهادهای مالی وسوسه‌انگیزی ارائه دهد—همان‌گونه که سیا هنگام خروج نیروهایش از مناطق حساس این کار را انجام می‌دهد.

 

اما اگر فلسطینی‌ها نپذیرند چه خواهد شد؟

آیا ترامپ دستور انتقال اجباری آن‌ها را صادر خواهد کرد؟ اگر افسران ارتش آمریکا از این دستور سر باز زنند و آن را غیرقانونی و جنایت علیه بشریت بدانند، چه خواهد شد؟ آیا ترامپ وزیر دفاع خود، پیت هگست، را مأمور رسیدگی به این مسئله خواهد کرد؟ اگر هگست عقل سلیم داشته باشد، تنها یک پاسخ خواهد داشت: دادگاه نظامی!

 

یا شاید پام باندی را مأمور رسیدگی به قضیه کند—همان فردی که اعلام کرده است می‌خواهد ترامپ را سربلند کند. در هر صورت، ترامپ افسران مخالف خود را در همان جایی قرار خواهد داد که می‌خواهد—در دادگاه عالی!

 

نتیجه‌گیری

آنچه پیشنهاد ترامپ را کاملاً غیرقابل قبول می‌کند این است که با هرآنچه که او ادعا می‌کند در خاورمیانه به دنبال آن است، در تضاد است—ثبات منطقه و عادی‌سازی روابط اسرائیل با همسایگان عربش.

 

ترامپ ذاتاً آشوبگر است و گاهی این ویژگی می‌تواند مؤثر باشد. اما این طرح او آشوبی بی‌حد و مرز است. این نه یک ایده خارج از جعبه بلکه خارج از عقلانیت است!

 

اگر ترامپ در یک نشست مطبوعاتی نتوانسته باشد اعتبار خود را نابود کند، حداقل اعتبار آمریکا را در خاورمیانه به‌شدت خدشه‌دار کرده است.

 

تهیه شده: اسفندیار خدایی